مراحل تکمیل سازه ال اس اف

یکی از مسائلی که موجب شده سازه‌های سبک فولادی ال اس اف با سرعت آهسته‌ای در جامعه مهندسی و بازار ساخت‌وساز کشور شناخته‌شده و به اصلاح جا بیافتد، تفاوت‌های جزئی آن در مسیر تکمیل و اتمام یک ساختمان با سازه نورد سرد گالوانیزه است.

این جزئیات متفاوت و عدم شناخت کافی از آن‌ها در مواردی موجب سردرگمی‌و نتیجتاً تردید کارفرمایان شده و آن‌ها را به سمت روش‌های ماسونری و مرسوم‌تر سازه و ساختمان سوق می‌دهد. درحالی‌که تکمیل و رسیدن به نقطه بهره‌برداری یک بنا با سازه سبک اگر ساده‌تر از روش‌های متداول نباشد، قطعاً سخت‌تر نیست. ضمن آنکه مراحل ساخت سریع‌تر و مرتب و تمیزتر نیز پیش خواهد رفت.

پس از اجرای مرحله سازه‌ای یک ساختمان، پی (یا زیرسازی) و اسکلت LSF، مراحل تکمیل آن شامل سفت‌کاری، تأسیسات و نازک‌کاری و … باید آغاز گردد. تعاریفی همچون سفت‌کاری و نازک‌کاری در ساختمان با سازه ال اس اف مقداری متفاوت‌تر از روش‌های سنتی ساخت ساز است. به‌طور مثال در یک ساختمان با سازه فولادی یا بتنی پس از مرحله اسکلت نیاز است کلیه دیوارهای پیرامونی و داخلی، فریم‌ها نعل درگاه‌های در و پنجره‌ها غیره در مرحله سفت‌کاری انجام شود. ولی در یک سازه ال اس اف پیش‌ساخته، تمامی‌دیوارها و فریم‌ها اجزای زیرسازی سقف و سقف کاذب در مرحله اسکلت انجام‌شده و در مرحله سفت‌کاری تنها لازم است پوشش مناسب آن اجرا شود.

لذا به‌منظور تشریح و توضیح مراحل کاری و انتخاب‌ها و آپشن‌ها موجود و همچنین تذکر نکات کلیدی و جزئیات فنی این مقوله، راهنمای تکمیل ساختمان ال اس اف آماده‌شده و در اختیار بازدیدکنندگان این وب‌سایت قرارگرفته است.

این نوشته مجموعه‌ای از توصیه‌های معمول و گزینه‌های بیشتر در دسترس برای اجرای کامل یک ساختمان با سازه ال اس اف بوده و به‌یقین کامل و جامع نیست. لکن هدف از نگارش آن، دادن اطمینان خاطر به کارفرمایان و مشتریان برای داشتن گزینه‌های متعدد و عدم پیچیدگی اجرای هر یک از آن‌هاست تا به دلیل تفاوت جزئی این سیستم با سازه‌ها و ساختمان‌های ماسونری مرسوم، دچار سردرگمی‌و تردید نشوند.

این شرکت همواره متعهد به راهنمایی، مشاوره و پاسخگویی به سؤالات و خواسته‌های خریداران خود بوده  و پیدا کردن راهکارهای جدید برای پروژه‌های جدید و متفاوت را بخشی از ضروریات ارائه خدمات خود دانسته است.

عوامل مؤثر بر قیمت ال اس اف و هزینه تمام‌شده اسکلت LSF :

در این مطلب به‌طور مشروح نکات و عواملی را که در تعیین قیمت و هزینه نهایی یک سازه سبک فولادی مؤثر است را شرح داده خواهد شد.  همان‌طور که مشخص است عامل اصلی در برآورد هزینه سازه ال اس اف، وزن سازه و میزان فولاد مصرفی برای تولید آن است. عوامل دیگری نیز همچون دستمزدهای اجرا ، پیچ‌ها و لوازم مصرفی نصب نیز از تغییراتی که در زیر توضیح داده خواهد شد تأثیر می‌پذیرند. شاخص‌هایی همچون کاربری و مشخصات عمومی‌ساختمان،  نوع معماری متناسب نقشه ساختمان ال اس اف و موقعیت مکانی پروژه در این نوشته مورد بررسی قرار خواهد گرفت:

الف) مشخصات کلی و کاربری ساختمان با سازه ال اس اف:

  • کاربری یک ساختمان از عوامل مؤثر روی قیمت تمام‌شده سازه ال اس اف است. نوع بهره‌برداری تجاری، مسکونی، اداری و خدماتی یک بنا، مستقیماً مقدار بار زنده طراحی را مشخص می‌کند که افزایش آن در کاربری‌های تجاری و عمومی‌موجب افزایش وزن سازه خواهد شد. همچنین کاربری بر شکل معماری ساختمان (که تأثیر آن در بخش بعدی توضیح داده می‌شود) تأثیر خواهد داشت.
  • مشخصات عمومی‌ساختمان با سازه سبک نیز تأثیر به سزایی در قیمت دارند. به‌عنوان‌مثال افزایش حجم کلی پروژه و مساحت زیربنا در سرشکن شدن هزینه‌های جانبی اجرا تأثیر به سزایی دارد. همچنین در ساختمان دو یا سه‌طبقه، ازآنجاکه طبقات زیرین می‌بایست علاوه بر بارهای طبقه خود، نیروهای وارده از طبقات بالا را نیز منتقل کنند طبیعتاً نیاز به مقاطع متراکم‌تری داشته و وزن بیشتری خواهند داشت که این امر میانگین وزن سازه در هر مترمربع برای کل ساختمان را افزایش می‌دهد.
  • اجرای ساختمان روی بام به‌صورت اشکوب هم در طراحی سازه، (با اثر روی نیروی باد در ارتفاع و نیروی زلزله در طبقات بالایی، موجب افزایش نیروهای جانبی وارده بر ساختمان می‌شود) و اثر افزایشی بر وزن سازه خواهد داشت. ضمن آنکه دشواری‌های اجرای سازه در ارتفاع و بالای بام، دستمزدهای نصب اسکلت LSF را افزایش می‌دهد.

ب) معماری سازه ال اس اف:

رعایت نکات و محدودیت‌های سازه‌های سبک فولادی در طراحی معماری یک بنا با سازه ال اس اف بسیار ضروری است. شرح کامل این محدودیت‌ها و نکاتی که باید در نظر داشت در مقاله “معماری مناسب برای سازه ال اس اف” شرح داده‌شده است. لکن مشخصه‌هایی نیز در شکل و فرم معماری ساختمان تأثیر به سزایی روی عوامل اصلی قیمت سازه همچون وزن اسکلت و دستمزد اجرا دارد.

  • ارتفاع دیوار سازه که متناسب با ارتفاع نهایی موردنظر بهره‌بردار است در کاهش یا افزایش وزن سازه ال ال اف مؤثر است. چنانچه توصیه می‌شود ارتفاع دیوارها از 3.5 متر تجاوز نکند. این امر به معنی عدم امکان اجرا در ارتفاع بالاتر نیست، بلکه برای بیش از این ارتفاع علاوه برافزایش ظاهری و مشهود حجم اسکلت پارامترهای طراحی نیز اثر افزایشی روی وزن خواهد داشت.
  • دهانه تیر ریزی که متناسب با ابعاد فضاهای داخلی ساختمان است اثر قابل‌توجهی در طراحی سازه LSF دارد. ازآنجاکه سازه ال اس اف یک سازه دیوار باربر است، تعین دهانه در هر بخش داخلی بنا متأثر از موقعیت دیوارها پیرامون آن بخش است که معمولاً جهتی برای تیر ریزی انتخاب می‌شود که کوتاه‌ترین دهانه را داشته باشد. بیشینه طول تیر ریزی برای طبقات پائینی در ساختمان‌های دو و سه‌طبقه 5.5 – 6 متر است. و برای طبقه بالایی ساختمان و ساختمان‌های یک طبقه 8-10 متر مناسب است. بدیهی است افزایش دیوارهای داخلی موجب کاهش دهانه‌های تیر ریزی خواهد شد و اثر مثبت این اتفاق بر وزن اضافه‌شده دیوارهای داخلی مذکور غالب خواهد بود و درمجموع موجب کاهش وزن اسکلت می‌گردد.
  • نوع سقف نهایی که می‌تواند شیب‌دار، با خرپا به‌اضافه پرلین یا تیر ریزی در خلاف جهت شیب باشد؛ یا آنکه به‌صورت تخت ، با تیرک‌های تک یا دوبل و یا خرپاهای موازی (پارالل) طراحی شود.

ازآنجا ظرفیت باربری و پتانسیل طراحی خرپاها و تنوع شکلی آن‌ها بالاتر است برای دهانه‌های بیشتر استفاده می‌شوند. همچنین غالباً سقف‌های شیب‌دار وزن کمتری نسبت به نمونه‌های هموار خوددارند. این تفاوت از نوع پوشش نهایی آن‌ها و بار مرده حاصله و تفاوت در اثر  بار برف و زنده بام ایجاد می‌شود. این نکته علاوه بر تأثیر مستقیم بر وزن سازه ال اس اف و نتیجتاً قیمت تمام‌شده سازه LSF، در هنگام تکمیل ساختمان و هزینه نهایی ساختمان ال اس اف مؤثر خواهد بود.

  • بازشوها نیز محدودیت‌های ابعادی خاصی در سازه‌های ال اس اف دارند که شرح آن در مقاله “معماری مناسب برای سازه ال اس اف” داده خواهد شد. لکن در صورت ضرورت ایجاد بازشوهای بزرگ، به دلیل نیاز تقویت‌های پیچیده، هم ازنظر وزنی و هم دستمزدی روی قیمت تمام‌شده سازه ال اس اف اثری افزایشی خواهد گذاشت.

ج) موقعیت مکانی پروژه ال اس اف:

موقعیت جغرافیایی و اقلیمی‌پروژه نیز همانند هر ساختمان دیگری بر روی هزینه سازه سبک مؤثر است. این اثر می‌تواند به دلیل فاصله از مرکز تولید و استقرار عوامل طراحی و اجرا باشد، یا ویژگی‌های خاص اقلیمی‌و زمین‌شناسی.

  • فاصله پروژه از مرکز تولید و دفاتر فنی طراحی و اجرایی، هزینه‌های حمل سازه ال اس اف و همچنین دستمزد عوامل اجرایی و هزینه‌های استقرار آن‌ها در محل کارگاه را افزایش داده و روی قیمت سازه‌های ال اس اف تأثیرگذار است.
  • جغرافیا و اقلیم نیز با شاخص‌های گوناگون بر طراحی سازه و اجرای آن اثرگذارند. چنانچه منطقه جغرافیایی ازنظر لرزه‌خیزی، سرعت باد منطقه، ارتفاع ساختمان از محیط پیرامون، رطوبت هوا، و تغییرات شدید دما و عوامل خورنده شیمیایی (باران‌های اسیدی و خوردگی‌های نمکی مجاور دریا) در طراحی سازه ال اس اف و انتخاب پوشش زینک (کوتینگ ورق گالوانیزه) تعیین‌کننده هستند. به‌عنوان‌مثال ورق موردنیاز برای تولید سازه LSF در یک ساختمان در منطقه عسلویه با رطوبت و خورنده‌های گوناگون شیمیایی مخصوص آن منطقه می‌بایست با کوتینگ حداقل 275 گرم بر مترمربع (Z – 275) باشد که ورقی به‌مراتب گران‌تر از ورقه‌ای عادی مورداستفاده در مناطق خشک است.

متره  و برآورد LSF

اسکلت‌ LSF با توجه به تفاوتش نسبت به اسکلت‌های متداول فلزی و بتنی، در برخی مصالح و متریال مصرفی متمایز بوده و ممکن است بسیاری از سازندگان و مجریان ساختمان نسبت به آن‌ها و هزینه‌هایشان شناخت کافی نداشته باشند.

به این منظور شرکت اسپید سازه پرشین در قالب خدمات مشاوره‌ای خود، امور متره و برآورد سازه ال اس اف با مصالح نوین و جدید را با دقت بالا انجام می‌دهد. این برآوردها می‌تواند در قالب فهرست‌بهای سالانه سازمان برنامه‌وبودجه و یا در قالب اختصاصی با قیمت‌های بازار باشد.

متره و برآورد LSFدر سال‌های اخیر سازه LSF در فهرست‌بهای ابنیه گنجانده‌شده و با عنوان «تهیه و نصب پانل دیواری از جنس فولاد سرد نورد شده گالوانیزه، متشکل از اعضای استاد و رانر (و بادبند در صورت لزوم) به همراه نعل درگاه، اتصالات و تقویتی‌های مربوط، طبق مشخصات فنی» ذیل فصل کارهای فولادی سبک به‌صورت قیمت واحد هر کیلوگرم قرارگرفته است. همچنین برخی دیگر از مصالح خشک و ویژه سازه‌ سبک فولادی نیز در بخش‌های مختلف فهرست‌بها در نظر گرفته‌شده است.

دیوارهای داخلی با ال اس اف

دیوارهای داخلی با ال اس اف

امروزه دیگر استفاده از مصالح سنتی برای اجرای پارتیشن‌ها و تیغه‌های داخلی یک ساختمان، تنها گزینه پیش روی سازندگان نیست. استفاده از روش‌های خشک (درای وال) برای ساخت این دیوارها بسیار رایج شده و امکانات متنوعی را در اختیار گذاشته است.

دیواز‌های داخلی با ال اس اف

زیرسازی مرسوم برای دیوارهای داخلی که طبعاً باربر نبوده و فقط می‌بایست وزن پوشش‌ها و بارهای مماسی احتمالی را تحمل کند، بسیار ساده و با استفاده از پروفیل‌های بسیار سبک و کم ضخامت سرد نورد شده به روش تولید شاخه‌ای صورت می‌پذیرد.

در چنین حالتی استفاده از پروفیل‌های سنگین‌تر اسکلت LSF که برای باربری سازه‌ای پیش‌بینی‌شده‌اند، توجیه اقتصادی نداشته و ازنظر مهندسی صحیح نیست، لکن در بعضی مواقع به دلیل نیاز به‌دقت بالا، ضرورت پیش ساختگی و سرعت زیاد، ابعاد بزرگ دیوار، سنگین بودن مصالح پوششی موردنظر، سنگینی نسبی نصبیات مماسی روی دیوار و یا ملاحظات دیگر، استفاده از دیوار پیش‌ساخته ال اس اف برای تیغه داخلی و پارتیشن  مناسب‌ترین راه‌حل خواهد بود.

زیرسازی نما | ال اس اف

وزن سبک، سرعت‌بالای تولید و اجرا و از همه مهم‌تر دقت بی‌نظیر دیوارهای ساخته‌شده از مقاطع 9 و 15 سانتیمتری نورد سرد به روش CAD/CAM (نیوزلندی) در اسکلت LSF (ال اس اف)، استفاده از این دیوارها را برای زیرسازی نماهای خاص و خشک بسیار مناسب کرده است.زیرسازی نما ال اس اف

ازآنجاکه در نماهای خشک مانند سفال‌ نما (تراکوتا)، سرامیک نما، سنگ خشک، کامپوزیت پانل‌ها، چوب نما (ترمووود) و سمنت بردها، برای اتصال مستقیم مصالح یا اتصال پروفیل‌ها و ریل‌های ویژه آن‌ها، نیاز به شاسی و زیرسازی مناسب و دقیق است و  همچنین در نما می‌بایست فریم انتظار پنجره و دیگر بازشوها را نیز در نظر داشت، طراحی و تولید دیوارهای نما به روش ال‌ اس‌ اف بسیار راهگشا خواهد بود.

دقت بالای تولید و نصب به‌شرط اجرای مطلوب سازه اصلی LSF و اندازه‌گیری دقیق پیش از طراحی، این امکان را فراهم می‌کند که پروفیل‌های مناسب عمودی و افقی در هر قسمت موردنیاز و پروفیل‌های پیرامونی بازشوها با دقت بالا در محل مورد نظر قرارگرفته و کار نصب نمای اصلی و اتصالات و ریل‌های آنرا بسیار ساده، سریع و دقیق کند.

همچنین از سطح داخلی دیوارهای ال اس اف نصب شده روی نما نیز می‌توان برای نصب مستقیم گچ‌برگ یا دیگر مصالح درای وال به منظور پوشش داخلی بنا استفاده کرد و ضمن آن‌که از فضای 9 و 15 سانتیمتری داخلی پروفیل‌های C شکل نیز برای نصب انواع عایق‌های صوتی و حرارتی استفاده می‌شود. برخی عایق‌های حرارتی و رطوبتی (مانند بخار بندها) را نیز می‌توان  رو سطح بیرونی شاسی LSF پیش از اجرای نمای اصلی به‌سادگی نصب نمود.

سازه‌های ترکیبی ال اس اف

کاربرد سازه سبک LSF در دیگر ساختارهای سازه‌ای و یا ترکیبی، بسیار گسترده است و مزایا متعدد ال‌ اس‌ اف استفاده از آن را به گزینه مطلوب تبدیل می‌نماید.

سازه ترکیبی با اسکلت LSF برای ساخت ساختمان‌های 4 و 5 طبقه، و نیز ساختمان‌هایی که نیاز به زیرزمین و پارکینگ دارند انتخاب مناسبی است و یا طبقاتی که ساخت آن‌ها با سازه ال‌ اس‌ اف میسر نیست(محدودیت‌های LSF)، این‌گونه ساختمان‌ها به‌صورت ترکیبی از اسکلت فلزی یا بتنی و سازه سبک فولادی طراحی می‌شوند.

در این ساختمان‌ها معمولاً اسکلت طبقه/طبقات پائین مثل زیرزمین؛ همکفِ پارکینگ و طبقات ابتدایی بیشتر از سه‌طبقه، با استفاده از دستگاه‌های سازه‌ای رایج فلزی یا بتنی با توجه به بار طبقات بعدی اجرا می‌گردد، سپس طبقات بالا بر‌اساس سازه سبک فولادی طراحی و اجراشده، همچنین دیوارهای پیرامونی و جداکننده طبقات پایین نیز با دیوارهای اسکلت LSF به‌صورت درای وال تکمیل می‌گردد.

سازه سبک فولادی ترکیبیدقت در اجرای اسکلت فلزی و بتنی در این روش و به‌خصوص دقت در تسطیح دال بتنی و تراز بودن آن بسیار حائز اهمیت است. در برخی از ساختمان‌ها نیز ممکن است به دلیل شرایط خاص راه‌پله و یا نیاز به آسانسور، کل باکس پله تا خرپشته و اتاقک آسانسور با سازه فلزی اجرا شود.