در این مطلب به‌طور مشروح نکات و عواملی را که در تعیین قیمت و هزینه نهایی یک سازه سبک فولادی مؤثر است را شرح داده خواهد شد. همان‌طور که مشخص است عامل اصلی در برآورد هزینه سازه ال اس اف، وزن سازه و میزان فولاد مصرفی برای تولید آن است. عوامل دیگری نیز همچون دستمزدهای اجرا ، پیچ‌ها و لوازم مصرفی نصب نیز از تغییراتی که در زیر توضیح داده خواهد شد تأثیر می‌پذیرند. شاخص‌هایی همچون کاربری و مشخصات عمومی‌ساختمان، نوع معماری متناسب نقشه ساختمان ال اس اف و موقعیت مکانی پروژه در این نوشته مورد بررسی قرار خواهد گرفت:
الف) مشخصات کلی و کاربری ساختمان با سازه ال اس اف:
- کاربری یک ساختمان از عوامل مؤثر روی قیمت تمام‌شده سازه ال اس اف است. نوع بهره‌برداری تجاری، مسکونی، اداری و خدماتی یک بنا، مستقیماً مقدار بار زنده طراحی را مشخص می‌کند که افزایش آن در کاربری‌های تجاری و عمومی‌موجب افزایش وزن سازه خواهد شد. همچنین کاربری بر شکل معماری ساختمان (که تأثیر آن در بخش بعدی توضیح داده می‌شود) تأثیر خواهد داشت.
- مشخصات عمومی‌ساختمان با سازه سبک نیز تأثیر به سزایی در قیمت دارند. به‌عنوان‌مثال افزایش حجم کلی پروژه و مساحت زیربنا در سرشکن شدن هزینه‌های جانبی اجرا تأثیر به سزایی دارد. همچنین در ساختمان دو یا سه‌طبقه، ازآنجاکه طبقات زیرین می‌بایست علاوه بر بارهای طبقه خود، نیروهای وارده از طبقات بالا را نیز منتقل کنند طبیعتاً نیاز به مقاطع متراکم‌تری داشته و وزن بیشتری خواهند داشت که این امر میانگین وزن سازه در هر مترمربع برای کل ساختمان را افزایش می‌دهد.
- اجرای ساختمان روی بام به‌صورت اشکوب هم در طراحی سازه، (با اثر روی نیروی باد در ارتفاع و نیروی زلزله در طبقات بالایی، موجب افزایش نیروهای جانبی وارده بر ساختمان می‌شود) و اثر افزایشی بر وزن سازه خواهد داشت. ضمن آنکه دشواری‌های اجرای سازه در ارتفاع و بالای بام، دستمزدهای نصب اسکلت LSF را افزایش می‌دهد.
ب) معماری سازه ال اس اف:
رعایت نکات و محدودیت‌های سازه‌های سبک فولادی در طراحی معماری یک بنا با سازه ال اس اف بسیار ضروری است. شرح کامل این محدودیت‌ها و نکاتی که باید در نظر داشت در مقاله “معماری مناسب برای سازه ال اس اف” شرح داده‌شده است. لکن مشخصه‌هایی نیز در شکل و فرم معماری ساختمان تأثیر به سزایی روی عوامل اصلی قیمت سازه همچون وزن اسکلت و دستمزد اجرا دارد.
- ارتفاع دیوار سازه که متناسب با ارتفاع نهایی موردنظر بهره‌بردار است در کاهش یا افزایش وزن سازه ال ال اف مؤثر است. چنانچه توصیه می‌شود ارتفاع دیوارها از 3.5 متر تجاوز نکند. این امر به معنی عدم امکان اجرا در ارتفاع بالاتر نیست، بلکه برای بیش از این ارتفاع علاوه برافزایش ظاهری و مشهود حجم اسکلت پارامترهای طراحی نیز اثر افزایشی روی وزن خواهد داشت.
- دهانه تیر ریزی که متناسب با ابعاد فضاهای داخلی ساختمان است اثر قابل‌توجهی در طراحی سازه LSF دارد. ازآنجاکه سازه ال اس اف یک سازه دیوار باربر است، تعین دهانه در هر بخش داخلی بنا متأثر از موقعیت دیوارها پیرامون آن بخش است که معمولاً جهتی برای تیر ریزی انتخاب می‌شود که کوتاه‌ترین دهانه را داشته باشد. بیشینه طول تیر ریزی برای طبقات پائینی در ساختمان‌های دو و سه‌طبقه 5.5 – 6 متر است. و برای طبقه بالایی ساختمان و ساختمان‌های یک طبقه 8-10 متر مناسب است. بدیهی است افزایش دیوارهای داخلی موجب کاهش دهانه‌های تیر ریزی خواهد شد و اثر مثبت این اتفاق بر وزن اضافه‌شده دیوارهای داخلی مذکور غالب خواهد بود و درمجموع موجب کاهش وزن اسکلت می‌گردد.
- نوع سقف نهایی که می‌تواند شیب‌دار، با خرپا به‌اضافه پرلین یا تیر ریزی در خلاف جهت شیب باشد؛ یا آنکه به‌صورت تخت ، با تیرک‌های تک یا دوبل و یا خرپاهای موازی (پارالل) طراحی شود.
ازآنجا ظرفیت باربری و پتانسیل طراحی خرپاها و تنوع شکلی آن‌ها بالاتر است برای دهانه‌های بیشتر استفاده می‌شوند. همچنین غالباً سقف‌های شیب‌دار وزن کمتری نسبت به نمونه‌های هموار خوددارند. این تفاوت از نوع پوشش نهایی آن‌ها و بار مرده حاصله و تفاوت در اثر بار برف و زنده بام ایجاد می‌شود. این نکته علاوه بر تأثیر مستقیم بر وزن سازه ال اس اف و نتیجتاً قیمت تمام‌شده سازه LSF، در هنگام تکمیل ساختمان و هزینه نهایی ساختمان ال اس اف مؤثر خواهد بود.
- بازشوها نیز محدودیت‌های ابعادی خاصی در سازه‌های ال اس اف دارند که شرح آن در مقاله “معماری مناسب برای سازه ال اس اف” داده خواهد شد. لکن در صورت ضرورت ایجاد بازشوهای بزرگ، به دلیل نیاز تقویت‌های پیچیده، هم ازنظر وزنی و هم دستمزدی روی قیمت تمام‌شده سازه ال اس اف اثری افزایشی خواهد گذاشت.
ج) موقعیت مکانی پروژه ال اس اف:
موقعیت جغرافیایی و اقلیمی‌پروژه نیز همانند هر ساختمان دیگری بر روی هزینه سازه سبک مؤثر است. این اثر می‌تواند به دلیل فاصله از مرکز تولید و استقرار عوامل طراحی و اجرا باشد، یا ویژگی‌های خاص اقلیمی‌و زمین‌شناسی.
- فاصله پروژه از مرکز تولید و دفاتر فنی طراحی و اجرایی، هزینه‌های حمل سازه ال اس اف و همچنین دستمزد عوامل اجرایی و هزینه‌های استقرار آن‌ها در محل کارگاه را افزایش داده و روی قیمت سازه‌های ال اس اف تأثیرگذار است.
- جغرافیا و اقلیم نیز با شاخص‌های گوناگون بر طراحی سازه و اجرای آن اثرگذارند. چنانچه منطقه جغرافیایی ازنظر لرزه‌خیزی، سرعت باد منطقه، ارتفاع ساختمان از محیط پیرامون، رطوبت هوا، و تغییرات شدید دما و عوامل خورنده شیمیایی (باران‌های اسیدی و خوردگی‌های نمکی مجاور دریا) در طراحی سازه ال اس اف و انتخاب پوشش زینک (کوتینگ ورق گالوانیزه) تعیین‌کننده هستند. به‌عنوان‌مثال ورق موردنیاز برای تولید سازه LSF در یک ساختمان در منطقه عسلویه با رطوبت و خورنده‌های گوناگون شیمیایی مخصوص آن منطقه می‌بایست با کوتینگ حداقل 275 گرم بر مترمربع (Z – 275) باشد که ورقی به‌مراتب گران‌تر از ورقه‌ای عادی مورداستفاده در مناطق خشک است.